Mae Sharon Jones, Dirprwy Brif Weithredwr, yn dathlu cyrraedd 30 mlynedd!

Llongyfarchiadau i Sharon Jones, Dirprwy Brif Weithredwr, am gyrraedd 30 mlynedd lawn o wasanaeth yn ddiweddar yn Adferiad.

Eisteddon ni gyda Sharon i glywed stori ei 30 mlynedd gydag Adferiad/Hafal, yr hyn mae hi wedi’i ddysgu, a’r hyn y mae’n gobeithio ei weld yn y dyfodol. Daliwch ati i sgrolio i ddarllen ei atebion!

• Sut wnaethoch chi ddechrau eich taith yrfa gydag Adferiad, a sut wnaeth eich rôl esblygu dros amser?

Dechreuais gontract 12 awr fel Gweinyddwr ar 21 Mawrth 1994! Roedd fy mhlant yn pontio rhwng ysgolion, ac roeddwn i’n gweld hyn fel y cyfle perffaith i ddychwelyd i’r gwaith yn rhan-amser. Sylweddolais yn gyflym fod hyn yn fwy na swydd weinyddol yn unig, roedd yn ymarferol iawn, ac roeddwn yn ymgysylltu llawer â’r bobl a oedd yn defnyddio’r gwasanaeth, gan ddysgu am eu bywydau a’u salwch. O fewn llai na mis ro’n i wedi cynyddu fy oriau i 15 awr, gan fod gwreichionen wedi ei gynnau o fewn fi. Ar ôl tua blwyddyn gofynnwyd i mi agor gwasanaeth newydd yng Nghanolfan Fenter Tondu Pen-y-bont ar Ogwr. Er bod ymdeimlad o bryder, roeddwn i’n gwybod bod hwn yn gyfle y bu’n rhaid i mi ei ddilyn, a daeth y gwasanaeth yn brosiect blaenllaw mawr ei angen a hynod lwyddiannus, gan ddod ag ymarferwyr gwahanol at ei gilydd a dod yn ganolbwynt yn yr ardal. Yn bwysicaf oll, roedd y gwasanaeth yn cael ei redeg mewn partneriaeth â’i ddefnyddwyr, a hyfforddwyd i ateb ffonau, delio ag ymholiadau, a chymryd archebion, a roddodd ymdeimlad gwirioneddol o berchnogaeth iddynt dros lwyddiant y rhaglen. Roedd mor foddhaus i weld pobl yn cael gwir ymdeimlad o bwrpas. O’r fan honno gofynnwyd i mi helpu i reoli gwasanaethau ledled De Cymru a mwynheais yn fawr ddysgu popeth am bob gwasanaeth a’r rhai a oedd yn eu defnyddio. Rwy’n cyfeirio at y 10 mlynedd gyntaf hyn fel fy mhrentisiaeth, gan fy mod wedi adeiladu sylfaen mor eang o wybodaeth trwy ddysgu gan y cleientiaid a’r cydweithwyr y bûm yn gweithio gyda nhw yn ystod y cyfnod hwn. Ar ôl 12 mlynedd deuthum yn Rheolwr Ardal, er fy mod bellach yn gweithio yn y Brif Swyddfa, roeddwn yn dal i allu cynnal elfen o waith ymarferol trwy fynd allan i wasanaethau ac ymgysylltu â’i ddefnyddwyr. Mae hyn bob amser wedi bod yn rhan mor allweddol o’m gwaith, ac rwy’n cael gwir ymdeimlad o falchder o wybod fy mod wedi chwarae rhan yn nhaith rhywun. Yn dilyn hyn, deuthum yn Gyfarwyddwr Gweithrediadau Cymru, rôl arall lle’r oeddwn yn dysgu’n gyson. Rydym yn darparu ystod mor eang o wasanaethau y mae eu rheoli’n wirioneddol yn helpu i ddeall yn iawn beth mae pob un yn ei wneud, pwy mae’n ei helpu, a beth sydd ei angen arno. Yn olaf, i’m rôl bresennol fel Dirprwy Brif Weithredwr, rwyf wedi gallu cynnal fy angerdd trwy gadw’r elfen honno o gyswllt â staff a defnyddwyr gwasanaethau. Mae gwrando ar lais defnyddwyr ein gwasanaethau ac ymgyrchu dros eu hanghenion wedi bod yn flaenoriaeth i mi dros y 30 mlynedd diwethaf, waeth beth yw lefel fy rôl.

• Beth oedd eich hoff rôl swydd?

Mae hynny’n un anodd, oherwydd mae fy holl rolau wedi bod yn hynod o foddhaol! Roeddwn i wrth fy modd yn llwyr yn rhedeg y gwasanaeth ym Mhen-y-bont ar Ogwr a dyma a daniodd fy angerdd yn wirioneddol; ond rwy’n cario’r angerdd hwnnw gyda mi waeth beth yw fy rôl swydd, a dyna pam rwyf wedi aros cyhyd ag sydd gen i. Nid oedd fy ngyrfa wedi’i chynllunio, fe ddatblygodd yn naturiol gan nad ydw i erioed wedi colli golwg ar pam rydyn ni’n gwneud yr hyn rydyn ni’n ei wneud – rydyn ni yma i wneud yn siŵr ein bod ni’n gwneud y gorau y gallwn ni i’r holl bobl rydyn ni’n eu cefnogi! Rwy’n teimlo y bydd fy ngyrfa yn dod yn gylch llawn a byddaf yn gorffen mynd ar drywydd y peth a daniodd fy angerdd yn y lle cyntaf, gan weithio mewn partneriaeth agos â’r bobl sy’n defnyddio ein gwasanaethau.

• Sut mae pethau wedi newid ers i chi ddechrau gyda Hafal?

Mae rhai pethau wedi newid er gwell, fel llety tai, ond yn anffodus mae yna bethau sy’n waeth nag oedden nhw 30 mlynedd yn ôl, er enghraifft, mae llai o welyau ar gael nawr i’r rhai sydd yn yr ysbyty am eu hiechyd meddwl nag oedd bryd hynny. Fodd bynnag, mae gennym triniaethau gwell nawr sy’n cynnig canlyniadau gwell. I ni fel sefydliad, rydym wedi dod yn bell. Rydym bellach yn darparu rhaglenni a gwasanaethau sy’n fwy cyflawn ac yn canolbwyntio ar y person cyfan, nid dim ond eu problem iechyd meddwl; gan ystyried materion cydddigwyddiadol, nad oedd yn cael sylw er ei fod yn broblem 30 mlynedd yn ôl. Mae gweld pa mor amrywiol y mae ein gwasanaethau wedi dod yn destun balchder go iawn, rydym bellach yn darparu nid yn unig o fewn iechyd meddwl, ond hefyd ystod eang o feysydd gan gynnwys adsefydlu cyffuriau ac alcohol a gwasanaethau cleifion mewnol, trin y ‘whole‘ person, nid y ‘hole‘ yn y person!

• Beth oedd eich cymhellion mwyaf yn ystod eich cyfnod yn Adferiad?

Y cymhelliant mwyaf yw’r bobl sy’n defnyddio ein gwasanaethau, a sicrhau bod eu lleisiau’n cael eu clywed. Ers fy niwrnod cyntaf 30 mlynedd yn ôl pan welais sut y gallai’r gwasanaeth cywir newid bywydau pobl, rwyf wedi bod yn angerddol am sicrhau ein bod yn defnyddio ein sgiliau i gefnogi pobl i fod y gorau y gallant fod!

• Beth yw rhai o uchafbwyntiau eich amser gydag Adferiad?

Fy uchafbwynt mwyaf yw gweld defnyddwyr gwasanaeth a oedd mewn anobaith, yn ddigalon a heb obaith ar ddechrau eu taith yn mynd ymlaen, nid yn unig i ddod yn weithwyr cyflogedig, ond yn gydweithwyr! Roedd profi ffurfio Hafal fel sefydliad datganoledig, ac yn ddiweddarach yr uno i ffurfio Adferiad, hefyd yn uchafbwyntiau enfawr gan eu bod yn drobwyntiau enfawr o ran sut y gallem gefnogi pobl yng Nghymru. Roeddwn wrth fy modd yn cynrychioli’r sefydliad ym Mhalas Buckingham yn 2017, roedd yn arbennig iawn cael cydnabyddiaeth am ein gwasanaethau i iechyd meddwl ac yn fraint cael fy newis i gynrychioli’r holl bobl sy’n gweithio o ddydd i ddydd i gefnogi pobl mewn angen! Ar y cyfan, nid oes gennyf unrhyw uchafbwyntiau personol, oherwydd i mi daw’r ymdeimlad mwyaf o gyflawniad o weld pobl eraill yn dod at ei gilydd a chefnogi ei gilydd; Mae ein diwrnodau chwaraeon bob amser yn enghraifft wych!

• Beth oedd rhai o’r heriau mwyaf?

Mae’n anodd pan fydd gwasanaeth rydych chi’n ei werthfawrogi yn gorffen, a cyfleu i bobl na all y gwasanaeth bellach gynnig yr hyn a wnaeth iddyn nhw. Mae’n anodd peidio â chymryd synnwyr personol o golled, er ei fod fel arfer y tu hwnt i’n rheolaeth ni, oherwydd mae’n teimlo fel eich bod wedi siomi pobl. Yn yr un modd, mae gweld pethau sydd angen newid ond methu eu newid yn heriol, ond pe baem ni’r math o sefydliad a ddymchwelodd o dan yr heriau hyn yn lle codi iddyn nhw, fydden ni ddim pwy ydyn ni! Ar y cyfan, yr her fwyaf yw ceisio darparu’r gwasanaeth gorau y gallwn gyda’r swydd gyfyngedig o gyllid sydd ar gael! Mae gennym y syniadau, y profiad, a’r sgiliau, ond gyda llawer o sefydliadau yn mynd ar drywydd yr un ffrydiau bach o gyllid, mae’n annhebygol o fod yn llai o her yn y dyfodol; Ond gallwn barhau i godi ymwybyddiaeth o’r effaith y gall ei chael ar bobl pan fydd cyllid ar gyfer gwasanaethau hanfodol yn cael ei dorri!

• Oes gennych chi hoff ymgyrch?

Mae mor anodd dewis hoff ymgyrch oherwydd bob blwyddyn rwy’n buddsoddi iddynt, a cael cymaint o rymuso a brwdfrydedd gan bob un! Mae pob ymgyrch yn bwysig oherwydd mae’n rhywbeth y mae ein haelodau a’n defnyddwyr gwasanaeth wedi dweud wrthym eu bod am i ni ymgyrchu drosto, ac rwy’n ymwybodol iawn o fod yn llais iddynt. Mae’n bwysig sicrhau bod y negeseuon yn bwerus ac yn drawiadol, ond hefyd bod yr ymgyrch yn bleserus fel bod y bobl yr ydym yn ei wneud ar ei gyfer yn gallu teimlo’n rhan ohono! Fe wnes i fwynhau ein hymgyrch Cafael ar y Corfforol ac rwy’n edrych ymlaen at weld hyn eto eleni; Mae’r thema gorfforol wir yn annog pobl i gymryd rhan a dod at ei gilydd. Rwyf hefyd wedi mwynhau ymgyrchoedd Te Parti Gofalwyr a Gwrth-stigma yn fawr. Mae unrhyw beth sy’n annog sgyrsiau mawr yn, a bydd yn parhau i fod, yn arbennig o bwysig. Mae pob un ohonynt yn ffefrynnau am wahanol resymau!

• Pa wersi ydych chi wedi’u dysgu a pha gyngor fyddech chi’n ei roi i rywun sydd newydd ddechrau eu gyrfa gydag Adferiad?

Rwyf wedi dysgu cymaint yn ystod fy ngyrfa; yn bwysicaf oll: edrych ar y person, nid y salwch! Rwyf hefyd wedi dysgu pwysigrwydd cred a pheidio â chymryd na am ateb! Roedd adegau lle gallem fod wedi cael ein trechu, ein datchwyddo, neu roi’r gorau iddi, ond pe byddem yn gwneud pa neges y byddai hynny’n ei hanfon at y rhai yr ydym yn eu cefnogi? Ac, wrth gwrs, byddwch yn garedig!

Y cyngor fyddwn i’n ei roi i rywun sydd newydd ddechrau gydag Adferiad fyddai – gallwch creu y daith eich hyn! Os ydych chi’n credu ac yn angerddol am yr hyn rydyn ni’n ei wneud, gallwch chi fynd cyn belled ag y dymunwch. Dim ond glynu wrth hynny a bydd y gwobrau yn dod.

• Beth yw eich gobeithion ar gyfer y dyfodol?

Nid yw’r ffaith fy mod wedi cyrraedd 30 mlynedd yn golygu fy mod yn barod i hongian fy esgidiau eto! Fy nod personol yw parhau i wthio pwysigrwydd gweithio mewn partneriaeth agos â’r rhai sy’n defnyddio ein gwasanaethau. Rwyf hefyd yn gobeithio gweld mynediad mwy amserol i bob math o wasanaethau i’r rhai sydd mewn angen, nid yn unig iechyd meddwl ond i bob un lle mae ymyrraeth gynnar yn hanfodol. O ran Adferiad fel sefydliad, rwy’n hynod hyderus y byddwn yn dal yma mewn 30 mlynedd arall; yn gwneud yn well eto na’r hyn rydyn ni’n ei wneud heddiw!