Mae Ymgyrch Haf eleni wedi dod i ben, ac yn dilyn haf llwyddiannus o ddigwyddiadau yn hyrwyddo iechyd corfforol, ffitrwydd a maeth, rydym wedi llunio popeth a ddysgom mewn adroddiad, Iechyd Cyfan, Bywydau Cyfan, Sefyllfa Cyfan.
Er mai Caffael ar y Corfforol yw ein hymgyrch yn 2024, dechreuodd ei daith yn 2014 gyda’n hymgyrch Caffael ar y Corfforol cyntaf, a lansiwyd gan Hafal fel yr oeddem ar y pryd, a welodd oddeutu 300 o wiriadau iechyd yn cael eu cynnig a llawer o fynychwyr yn nodi gwelliannau sylweddol yn eu lles corfforol. Gan adeiladu ar lwyddiant ymgyrch 2014, eleni adnewyddwyd ein hymrwymiad i wella iechyd corfforol i bawb, gyda’r dirwedd iechyd yng Nghymru yn methu â dangos unrhyw welliant sylweddol yn y degawd diwethaf.
Mae iechyd corfforol, ymarfer corff a maeth yn offer pwerus ar gyfer gwella cyflyrau iechyd meddwl ac ansawdd bywyd yn gyffredinol. Ond i unigolion sy’n wynebu heriau iechyd meddwl neu ddefnyddio sylweddau gall cynnal arferion iach deimlo fel tasg amhosibl, gyda’r unigolion hyn yn dangos cyfraddau sylweddol uwch o glefyd y galon a diabetes.
Diolch i lefel o bresenoldeb gwych gan ein staff i gefnogi pob un o’n saith digwyddiad ymgyrchu ledled Cymru, fe dyfon ni nifer y gwiriadau iechyd am ddim a gynigiwyd i 350, a gynhyrchodd rai canfyddiadau llwm:
- Roedd BMI cyfartalog y rhai a nododd fater iechyd meddwl neu ddefnyddio sylweddau 2 bwynt yn uwch na’r rhai hebddent, gyda’r ddau yn y categori dros bwysau.
- Nid oedd 24% wedi gweld eu meddyg teulu mewn un neu ddwy flynedd, bron i 1/5 heb weld eu deintydd mewn dros 2 flynedd, ac nid oedd y rhan fwyaf o bobl wedi cael prawf llygaid mewn dros 2 flynedd.
- Roedd 43% o’r farn bod eu hiechyd cyffredinol yn ‘gyfartal’, gyda lleiafrif yn unig yn nodi iechyd ‘da’ neu ‘ardderchog’.
- Roedd gan 32% dros eu pwysedd gwaed trothwy, o’i gymharu â 18% yn 2014; roedd gan 24% glwcos gwaed trothwy uwch na’r trothwy, o’i gymharu â 47% yn 2014.
Mae canlyniadau’r adroddiad yn dangos yn glir bod angen gwneud mwy i helpu pobl yng Nghymru i fonitro a gofalu am eu hiechyd corfforol, yn enwedig o fewn poblogaethau bregus. Trwy daflu goleuni ar yr heriau hyn, ein nod yw ysbrydoli eraill i weithredu er mwyn chwalu’r rhwystrau i gael mynediad at wasanaethau gofal iechyd. Mae manylion ein saith argymhelliad ar gyfer byrddau iechyd ac awdurdodau lleol yn yr adroddiad; rydym yn edrych ymlaen at weithio gyda llunwyr polisi i ddylanwadu ar newid cadarnhaol yn ein cymunedau yn seiliedig ar y canfyddiadau a’r argymhellion hyn.
Dywedodd Sarah Murphy AS, y Gweinidog Iechyd Meddwl a Llesiant, yn ein digwyddiad Diwedd Ymgyrch:
“Rydym bellach yn ymwybodol iawn bod iechyd corfforol ac iechyd meddwl yn gysylltiedig, a hyd yn oed yn bwysicach i bobl sy’n byw gyda phroblemau iechyd meddwl a defnyddio sylweddau yn y tymor hir.”
I ddarllen adroddiad llawn ymgyrch Iechyd Cyfan, Bywyd Cyfan, Llun Cyfan yn Saesneg, cliciwch yma neu i weld yr adroddiad yn Gymraeg, cliciwch yma